FSH

هورمون محرکه فولیکولی(FSH) همراه با لوتروپین یا هورمون لوتئال(Luteinizing hormone) به خانواده گونادوتروپین ها تعلق دارند. FSH و LH تنظیم و تحریک رشد عملکرد گونادها (تخمدان ها و بیضه ها) را به صورت هم افزایی برعهده دارند. همانند LH، TSH و hCG ، FSH نیز گلیکوپروتئینی متشکل از دو زیر واحد( زنجیره های α و β) است و وزن ملکولی آن تقریباً 32 کیلودالتون است. در زنان گونادوتروپین ها درون مدار تنظیمی هیپوفیز- تخمدان به منظور کنترل چرخه قاعدگی عمل می کنند. سطح هورمون در گردش به وسیله هورمون های استروئیدی از طریق پس خوراند منفی به هیپوتالاموس، کنترل می شود. در تخمدان FSH همراه با LH رشد و بلوغ فولیکول ها و از این طریق بیوسنتز استروژن ها را در فولیکول ها تحریک می کند. سطح FSH نقطه بیشینه ای را در نیمه چرخه قاعدگی از خود نشان می دهد، هر چند این مقدار حداکثری نسبت به LH ،کمتر بارز است. در نیمه دوم چرخه قاعدگی یا فاز لوتئال به ویژه در اثر سازوکار پس خوراند منفی ناشی از افزایش ترشح استرادیول ترشح FSH رفته رفته کاهش می باید. به دلیل تغییر در عملکرد تخمدان و کاهش ترشح استرادیول طی یائسگی ، شاهد افزایش چشم گیر مقدار FSH طی این دوران خواهیم بود. در مردان FSH باعث القاء اسپرم سازی می گردد. تعیین غلظت FSH به همراه LH برای یافتن علت نقصان عملکرد سیستم هیپوتالاموس-هیپوفیز-گونادها به کار می رود. اندازه گیری FSH و LH در موارد بیماری های مادرزادی با ناهنجاری های کروموزومی، تخمدان پلی سیستیک، یافتن علت قطع قاعدگی و نشانگان یائسگی، افتراق کم کاری اولیه گنادها از کم کاری ثانویه ناشی از کم کاری هیپوفیز در زنان کاربرد دارد. کاهش سطح گونادوتروپین ها درمردان در آزوسپرمی(کاهش تعداد اسپرم ها) دیده شده است.